Bấc đèn là một loại cây dược liệu thường được dùng trong các bài thuốc đông y để điều trị các chứng bệnh do thấp nhiệt như viêm bàng quang, viêm họng, ho , nóng sốt,… Vậy cây bấc đèn là gì? công dụng và cách dùng như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
- Tên gọi khác: Đăng tâm thảo, Hổ tu thảo, Tịch thảo, Cỏ ất tâm, Xích tu, Bích ngọc thảo, Đăng thảo, Đăng tâm.
- Tên khoa học: Juncus effusus
- Tên dược: Medulla Junci Effusi
- Họ: Bấc (danh pháp khoa học: Juncaceae)
I. Mô tả dược liệu bấc đèn
1. Đặc điểm cây bấc đèn
Bấc đèn là cây cỏ sống nhiều năm, thường mọc thành từng cụm dày. Thân nhỏ, tròn, cứng và cao khoảng 35 – 100cm. Thân có màu xanh nhạt, đường kính khoảng 1 – 2mm và có vạch dọc ở mặt ngoài.
Lá tiêu giảm nhiều chỉ còn lại một số bẹ ở gốc thân. Hoa có màu vàng nâu, lưỡng tính và mọc ở ngọn. Quả nang, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ.
2. Bộ phận dùng
Ruột của cây bấc đèn được sử dụng để làm thuốc, được gọi là Đăng tâm thảo.
3. Phân bố
Cây cỏ bấc đèn thường mọc ở những nơi ẩm ướt như bờ ruộng, bờ sông suối. Loài thực vật này mọc hoang nhiều ở các tỉnh nước ta như Hà Nam và Nam Định.
4. Thu hái – sơ chế
Vào mùa thu, cắt cây cỏ bấc đèn về. Sau đó rạch dọc để lấy lõi riêng, cột thành từng bó rồi đem phơi khô để dùng dần. Dược liệu sau khi phơi khô có màu trắng/ vàng nhạt, dài 90cm, đường kính 0.1 – 0.3cm và không có mùi vị.
5. Bảo quản
Bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát.
6. Thành phần hóa học
Cây cỏ bấc đèn chứa một số thành phần hóa học như methyl pentosan, araban, phlobaphen, xylan,…
II. Vị thuốc bấc đèn
1. Tính vị
Vị ngọt, tính hàn.
2. Quy kinh
Quy vào kinh Tiểu trường, Phế và Tâm.
3. Công dụng và liều dùng
- Tính chất theo tài liệu cổ: vị ngọt, tính hàn, vào 3 kinh tâm, phế và tiểu trường. Có tác dụng giáng tâm hoả, thanh phế nhiệt, lợi tiểu trường. dùng chữa tiểu tiện khó khăn, tâm phiền mất ngủ, dùng ngoài đồ mụn nhọt
- Mới được dùng trong phạm vi nhân dân làm thuốc thông tiểu tiện, chữa sốt, an thần, mất ngủ, chữa ho, viêm cổ họng.
- Ngày dùng 1-2g dưới dạng thuốc sắc hoặc tán bột. tán đăng tâm rất khó. Trước khi tán cần đồ đăng tâm bằng nước cơm, sau đó phơi khô mà tán. Tán xong ngâm nước, vớt lấy đăng tâm nổi trên mà dùng.
- Đơn thuốc có đăng tâm thảo.
- Đăng tâm thảo 2g, sắc với nước, uống thay nước chè trong ngày làm thuốc lợi tiểu, chữa phù và mất ngủ.
III. Kiêng kỵ và Lưu ý khi dùng cỏ bấc đèn
- Không dùng cho người trúng hàn, thể trạng hư và tiểu tiện không kìm được.
- Tránh dùng trong thời gian dài.
Hy vọng với một số thông tin về cây dược liệu bấc đèn mà chúng tôi vừa cung cấp, sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về vị dược liệu này.
Nếu có nhu cầu mua các sản phẩm rượu của Thiên Hữu liên hệ địa chỉ: 35/2 Nguyễn Lương Bằng, Xã Hòa Thắng, Tp. Buôn Ma Thuột, Tỉnh Đắk Lắk. Hotline: 0262.37.07.307 – 0933.958.588.