Diệp hạ châu hay còn gọi là cây chó đẻ là một vị thuốc quý trong đông y. Vậy diệp hạ châu là cây gì? Công dụng cũng như cách sử dụng diệp hạ châu như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
- Tên khác: Cây chó đẻ, chó đẻ răng cưa, diệp hạ châu đắng, cây cau trời
- Tên Hán Việt: Trân châu thảo, diệp hậu châu, nhật khai dạ bế
- Tên khoa học: Phyllanthus urinaria
- Họ: Phyllanthaceae
I. Mô tả cây dược liệu diệp hạ châu
1. Đặc điểm sinh thái của diệp hạ châu
Diệp hạ châu là cây thân thảo thường sống một năm hoặc hơn một năm. Khi trưởng thành cây cao khoảng 80 cm. Thân cây có nhiều nhánh nhỏ. Lá có hình trứng, phiến lá mỏng, xếp thành 2 dãy song song. Cây có hạt tròn xếp thành một hàng dưới lá.
Diệp hạ châu có thể phân thành 3 loại chính: Diệp hạ châu thân xanh, Diệp hạ châu xanh đậm và Diệp hạ châu thân đỏ.
2. Phân bố:
Cây chó đẻ răng cưa được trồng nhiều ở các nước khu vực Đông Á như: Đài Loan, Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ,… Ở Việt Nam, thường được thấy cây ở ven đường, vùng đất bỏ hoang và dọc cánh đồng.
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản
+ Bộ phận dùng: Sử dụng lá, cành và hạt.
+ Thu hái: Thu hái vào mùa hè thu.
+ Chế biến: Sau khi thu hoạch cây chó đẻ, đem phơi khô dưới ánh nắng mặt trời, bẻ thử cành khô giòn là được. Đem lượng cây phơi khô đó xao khô để sử dụng và bảo quản thuốc được lâu dài.
+ Bảo quản: Bảo quản cây đã phơi khô ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp, thuốc rất dễ lên móc, vì vậy, cần đóng kín gói sau khi sử dụng.
3. Thành phần hóa học
Diệp hạ châu có chứa các thành phần như: Flavonoit, Alkaloid Phyllanthin; các hợp chất Hypophyllanthin, Nirathin, Phylteralin, Tritequen, Tamin, Axit hữu cơ, Phenol, Lignam,…
II. Vị thuốc diệp hạ thảo
1. Tính vị
Diệp hạ châu có vị đắng và ngọt, có tính mát.
2. Quy kinh
Chưa quy vào bất kỳ kinh nào.
3. Tác dụng dược lý
+ Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Các thành phần có trong diệp hạ châu có tác dụng:
- Axit phenolic và Flavonoit có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm.
- Coderaxink được sử dụng để bào chế thuốc nhỏ mắt và thuốc mỡ tra mắt.
- Khi dược bào chế vào dược liệu điều trị bệnh, cây chó đẻ răng cưa có tác dụng kháng khuẩn, nấm, mốc gây bệnh.
+ Theo Y học cổ truyền:
Trong dân gian, diệp hạ châu được sử dụng để làm dược liệu có tác dụng điều trị viêm gan B, chống virus gây hại, chữa nhiễm trùng, suy thận, suy gan. Ngoài ra còn có tác dụng chữa rắn cắn, bệnh của phụ nữ sau khi sinh.
4. Liều dùng, cách sử dụng diệp hạ châu
Diệp hạ châu khô: Sử dụng khoảng 40 gram, sắc lấy nước uống và sử dụng mỗi ngày 3 lần.
Diệp hạ châu tươi: Sử dụng khoảng 40 – 80 gram cho mỗi lần dùng.
III. Những lưu ý khi sử dụng diệp hạ châu
Trong quá trình sử dụng cây diệp hạ châu làm dược liệu để điều trị bệnh, bạn đọc cần lưu ý một số điểm dưới đây khi sử dụng dược liệu này. Mặc dù, cây có đẻ răng cưa có nhiều công dụng điều trị bệnh nhưng vẫn ẩn chứa các tác dụng phụ:
- Không sử dụng cho các đối tượng dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần có trong dược liệu
- Không được sử dụng cây chó đẻ làm nước uống hàng ngày để phòng chống bệnh. Bởi, đối với cơ thể khỏe mạnh khi sử dụng quá nhiều dễ dẫn đến mất cân bằng chức năng gan mật, xơ gan, gây tổn thương đến gan, nếu lạm dụng có thể dẫn đến nguy cơ làm phá vỡ hồng huyết cầu.
- Thận trọng sử dụng cho các đối tượng mắc phải bệnh huyết áp thấp.
- Phụ nữ có dự định sinh con hoặc đang mang thai cần thận trọng khi dùng, bởi cây có đẻ có thể làm co mạch máu và cơ trơn tử cung, có thể dẫn đến vô sinh. Tốt nhất, bạn đọc nên hỏi ý kiến tham vấn từ bác sĩ, không được tự ý sử dụng.
Hy vọng, qua bài viết trên thì các bạn đã biết được Diệp hạ châu là cây gì? Công dụng và cách sử dụng diệp hạ châu, từ đó biết cách sử dụng vị dược liệu này sao cho đạt hiệu quả tốt nhất. Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các vị thuốc.
Nếu có nhu cầu mua các sản phẩm rượu của Thiên Hữu liên hệ địa chỉ: 35/2 Nguyễn Lương Bằng, Xã Hòa Thắng, Tp. Buôn Ma Thuột, Tỉnh Đắk Lắk. Hotline: 0262.37.07.307 – 0933.958.588.