Kê cốt thảo là một loại dược liệu với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như thanh nhiệt, lợi tiểu, trừ phong thấp, giảm đau. Ngoài ra, vị thuốc này còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau. Để có thể hiểu sâu hơn về cây dược liệu kê cốt thảo, mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.
- Tên gọi khác: Cường thảo mềm, Cườm thảo mềm,…
- Tên khoa học: Abrus pulchellus Wall
- Tên tiếng trung: 鸡骨草
- Họ: Thuộc họ Đậu (Fabaceae)
I. Mô tả dược liệu kê cốt thảo
1. Đặc điểm sinh thái
Kê cốt thảo là một loại cây dây leo gỗ với chiều dài trung bình chừng 60cm.
Thân cây hình tròn, có lông mềm màu nâu vàng. Đường kính của thân cây khoảng 10 – 12mm. Lá cây kê cốt thảo dài khoảng 7 – 12mm và rộng khoảng 3 – 5mm.
Lá có 7 – 12 cặp lá chét nhỏ dạng hình tim. Trên mỗi mặt lá có lông tơ mịn màu xám. Hoa của loại cây này có màu tím hồng nhạt, dài khoảng 6mm.
Hoa chủ yếu mọc thành chụm dài với độ dài khoảng 2 – 6cm và thường mọc ở đầu cành hoặc nách lá.
Quả dài khoảng 3cm, mỗi quả chứa 4 – 5 hạt. Hạt có hình dạng hạt đậu, bóng, màu nâu vàng nhạt hoặc màu nâu đen.
Cây dược liệu này thường ra hoa vào mùa xuân và mùa hạ.
2. Nơi phân bố
Cây dược liệu này mọc nhiều ở vùng đất có độ cao 500m, dọc ở đường đi hoặc gần các khu dân cư.
Ở nước ta, cây kê cốt thảo xuất hiện khá nhiều ở một số tỉnh thành thuốc đồi núi, nhiều nhất là ở Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai và Buôn Mê Thuột. Ngoài ra, loại cây này còn xuất hiện ở một số nước khác trên thế giới như Trung Quốc, Thái Lan,…
3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và cách bảo quản
+ Bộ phận dùng: Toàn bộ cây kê cốt thảo đều mang bản chất dược phẩm nên được sử dụng để bào chế thành thuốc chữa bệnh, bao gồm cả lá, thân và rễ.
+ Thu hái: Thu hoạch quanh năm.
+ Chế biến: Đem toàn bộ cây kê cốt thảo vừa được thu hoạch rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ bụi bẩn, lớp đất cát và một số tạp chất. Sau đó cắt thành từng đoạn nhỏ dài khoảng 3 – 4 cm rồi đem phơi hoặc sấy khô.
+ Cách bảo quản: Bảo quản dược liệu nơi thoáng mát, nhiệt độ phòng. Tốt nhất nên cất trữ dược liệu trong bao bì để sử dụng lâu dài. Thi thoảng cần đem ra phơi để tránh làm ẩm mốc.
4. Thành phần hóa học
Chưa có tài liệu nào báo cáo về vấn đề này.
II. Vị thuốc kê cốt thảo
1. Tính vị và quy kinh
Một số tài liệu Đông y cổ truyền ghi nhận:
- Tính vị: Dược liệu có vị ngọt, nhạt và tính mát.
- Quy kinh: Dược liệu này được quy vào kinh Can.
2. Tác dụng dược lý
Trong một số tài liệu của Đông y cho biết dược liệu kê cốt thảo có công dụng và chủ trị cụ thể sau:
+ Công dụng: Dược liệu này có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, giảm đau trị ứ huyết.
+ Chủ trị: Ở Trung Quốc, dân gian sử dụng dược liệu kê cốt thảo để trị một số trường hợp sau:
- Các bệnh lý liên quan đến gan: viêm gan cấp và mãn tính, xơ gan cổ trướng, men gan cao, đau gan,…;
- Vàng da;
- Tiểu tiện ra máu, viêm nhiễm đường tiết niệu;
- Viêm hạch bạch huyết cổ;
- Rắn cắn;
- Đau nhức xương khớp, bệnh phong thấp;
- Vết thương bị bầm tím cho bị té ngã;
- Cảm nắng, hay nóng sốt vào mùa hè.
3. Cách dùng và liều lượng
+ Liều dùng: Dùng 30 – 60 gram/ ngày. Tuy nhiên, đây không phải là liều dùng cố định. Liều lượng có thể bị thay đổi tùy theo đối tượng, độ tuổi, cơ thể và bệnh thật.
+ Cách dùng: Có thể dùng độc vị hoặc kết hợp cùng với một số vị thảo dược khác ở dạng thuốc sắc.
III. Một số lưu ý khi sử dụng dược liệu kê cốt thảo
- Đối tượng dị ứng hoặc quá mẫn cảm với một số thành phần có trong dược liệu kê cốt thảo không được sử dụng;
- Đối tượng tỳ vị hư hàn, ngoại cảm sợ lạnh không nên sử dụng;
- Thận trọng khi sử dụng kê cốt thảo cho phụ nữ mang thai và cho con bú.
Hy vọng với bài viết trên, sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích về cây dược liệu kê cốt thảo. Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các vị thuốc. Cảm ơn bạn đã xem hết bài viết!
Nếu có nhu cầu mua các sản phẩm rượu của Thiên Hữu liên hệ địa chỉ: 35/2 Nguyễn Lương Bằng, Xã Hòa Thắng, Tp. Buôn Ma Thuột, Tỉnh Đắk Lắk. Hotline: 0262.37.07.307 – 0933.958.588.