Dược liệu Thỏ ty tử là hạt phơi hay sấy khô của cây tơ hồng. Vị thuốc này thường được ứng dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền trị thận yếu, tăng cường sinh lý, giảm tiểu đêm. Sau đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những tác dụng tuyệt vời của Thỏ ty tử đối với sức khỏe qua bài viết dưới đây nhé!
Tên gọi khác: Cây tơ hồng, đậu ký sinh, miễn tử, hạt cây tơ hồng, Thỏ ty thực, Thỏ lư, Thỏ lũ, Xích cương, Thổ khâu, Thỏ lũy, Ngọc nữ, Hỏa diệm thảo, Đường mông, Dã hồ ty, Hồ ty, Lão thúc phu, Ô ma, Kim cô, Nghinh dương tử, Nàn đại lan…
Tên khoa học: Cuscuta hygrophilae Pears.
Họ khoa học: Bìm bìm (Convolvulaceae).
I. Mô tả dược liệu Thỏ ty tử
1. Đặc điểm dược liệu
Thỏ ty tử là hạt của cây tơ hồng – một loài thực vậy dây leo, sống ký sinh trên các loại cây khỏe mạnh khác. Thân dây leo có hình sợi, màu vàng hoặc đỏ nhạt, lá biến thành vẩy. Phần hoa có màu trắng nhạt, gần như không cuống, mỗi chùm tụ lại khoảng 10 – 30 bông. Quả có hình trứng, bên trong chứa 2 -4 hạt, mỗi hạt dài chừng 2mm.
2. Khu vực phân bố
Cây mọc hoang, thường ký sinh vào cây Cúc tần (Pluchea indica), thuộc họ Cúc (Asteraceae).
3. Bộ phận dùng, chế biến, bảo quản
Bộ phận dùng: Hạt (tên khoa học: Semen Cuscutae Chinensis). Dược liệu tốt là những loại hạt chắc, mập.
Vị thuốc thỏ ty tử có hình tròn, đường kính nhỏ (0.1cm). Vỏ ngoài hơi xù xì, có màu đỏ hoặc vàng nâu, soi dưới kính lúp thấy có những nếp vân nhăn nhỏ. Khi nấu với nước sôi, phần nhân hình tròn màu trắng lộ ra.
Thu hoạch: Mùa thu, khi hạt chín.
Sơ chế: Đến mùa thu hoạch, cắt dây tơ hồng về, đập dập lấy hạt rồi phơi khô.
Bào chế:
- Rửa sạch, phơi khô rồi đem tẩm với nước muối (hoặc dùng với nước để làm bánh).
- Thỏ ty tử bính: Nguyên liệu đem rửa sạch, đun với nước sôi cho đến khi nở hoa, đặc như cháo, màu nâu xám thì giã nát, làm thành bánh (bính). Hoặc, bạn cũng có thể trộn nguyên liệu trên vơi bột mì, rượu nếp để làm bánh rồi cắt thành miếng nhỏ, phơi khô.
Bảo quản: Dược liệu nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
4. Thành phần hóa học
Theo một số nghiên cứu tại Trung Quốc, vị thuốc có chứa các chất hóa học sau:
- glycoside
- quercetin
- lecithin
- carotenoid
- vitamin A
- Các chất khác.
II. Vị thuốc Thỏ ty tử
1. Tính vị
Thỏ ty tử có vị cay, ngọt, tính ấm.
- Vị cay, tính bình (theo Bản Kinh).
- Vị ngọt, không độc (theo Biệt Lục).
- Vị cay, ngọt, tính hơi ôn (theo Cảnh Nhạc Toàn Thư).
- Vị ngọt, tính bình, không độc (theo Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).
- Vị cay, ngọt, tính ấm (theo Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
2. Quy kinh
Vị thuốc quy vào các kinh sau:
- Kinh Tỳ, Thận, Can (theo Bản Thảo Kinh Thư).
- Kinh Tâm, Thận, Can (theo Bản Thảo Tân Biên).
- Kinh Thận, Can (theo Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
3. Tác dụng dược lý của Thỏ ty tử
a. Theo nghiên cứu y học hiện đại:
- Tăng trương lực co bóp tim, hạ huyết áp.
- Tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể.
- Ức chế sự phát triển tế bào ung thư.
- Trị đục thủy tinh thể.
b. Theo y học cổ truyền:
Vị thuốc có tác dụng:
- Bổ dương, ích âm
- Cố tinh
- Súc niệu
- Minh mục (sáng mắt)
- Chỉ tả
- Dưỡng cơ, kiện cốt
- Ôn thận, tráng dương.
Nhờ vào đặc tính dược lý trên, vị thuốc có thể được dùng để chủ trị các vấn đề bệnh lý sau:
- Đau lưng, mỏi gối
- Tiết tinh, di tinh
- Thận hư, dương hư
- Tiểu nhiều
- Tiêu chảy lâu ngàu
- Mờ mắt (do can thận suy).
Liều dùng và cách dùng
- Liều dùng: 12 -16 gam/ ngày.
- Cách dùng: Phối hợp với các vị thuốc khác.
III. Kiêng kỵ khi sử dụng Thỏ ty tử
Trong quá trình dùng thuốc, cần lưu ý một số điều sau:
- Không dùng thịt thỏ
- Không dùng cho người thận có hỏa, táo bón.
- Phụ nữ đang mang thai, băng huyết tuyệt đối không dùng,
- Người có hỏa vượng, thận hư, âm hư cần đặc biệt thận trọng khi dùng thuốc.
Hy vọng với bài viết trên, sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về vị thuốc Thỏ ty tử. Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các vị thuốc. Mong nhận được những phản hồi cũng như đồng hành cùng bạn trong những bài viết tiếp theo.
Nếu có nhu cầu mua các sản phẩm rượu của Thiên Hữu liên hệ địa chỉ: 35/2 Nguyễn Lương Bằng, Xã Hòa Thắng, Tp. Buôn Ma Thuột, Tỉnh Đắk Lắk. Hotline: 0262.37.07.307 – 0933.958.588.